Organisch tuinieren

 

Organisch tuinieren? Veel tuinkabouters beginnen er maar niet aan, omdat het zo ingewikkeld lijkt. Dat valt echter reuze mee en bovendien is het heel bevredigend (en nog goedkoop ook!).

 

Lees hieronder hoe je in zes stappen een organische tuinkabouter kunt worden.

 

Stap 1: Verbeter je grond

Een gezonde bodem, met een losse textuur en vol organische materiaal, is de basis van organisch tuinieren. Alleen in een dergelijke bodem zijn alle levensvormen en omstandigheden aanwezig die nodig zijn voor een goed plantenleven dat zorgt voor gezonde vruchten, prachtige bloemen en een ziektebestendige vegetatie.
Raak niet in paniek als jij niet met zo'n bodem gezegend bent. Het is bijna altijd mogelijk om binnen (een paar) jaar je grond te verbeteren. Voeg simpelweg ieder jaar zo veel mogelijk organisch materiaal toe in de vorm van compost, bladaarde en mest. Dan ben je al een heel eind op weg. Lees hier meer over bodemverbetering.

 

Stap 2: Maak je eigen compost

Iedere tuin zou een composthoop moeten hebben. Zelfs niet-organische tuinkabouters gebruiken ze om keuken- en tuinafval te recyclen en de vruchtbaarheid van de tuin te vergroten. Een composthoop is in feite een eigen voedselketen waarvan alle bewoners zich voeden met afval. Aan de basis staan microscopisch kleine organismen als bacteriën, waarmee iets grotere soorten als nematoden zich voeden. Die laatste vormen weer het dieet voor wormen. Samen creëren zij een materiaal dat rijk is aan voedingsstoffen en waarvan de planten in je tuin gretig gebruik zullen maken. Lees hier meer over composteren.

 

Stap 3: bevorder alle vormen van dierenleven in je tuin

De dieren in je tuin helpen je graag bij het organisch tuinieren. Als jij ook lief voor hen bent, kunnen jullie geweldig samenwerken! Hang nestkastjes op om vogels aan te trekken maar laat het daar niet bij. Lok zo veel mogelijk dieren je tuin in. Na verloop van tijd zullen zij elkaar gaan bestrijden, waardoor jij dat niet meer hoeft te doen. Wees vooral aardig voor egels, lieveheersbeestjes en zweefvliegen. Als je in een hoekje van je gazon het gras hoger laat groeien, zullen sprinkhanen en krekels er al snel hun intrek nemen. Een stapeltje rottend hout en bladeren is onweerstaanbaar voor allerlei soorten kevers. Een hoekje met klimop of brandnetels lokt vlinders, bijen en wespen je tuin in en een vijver werkt als een magneet op kikkers, padden en libelles. In ruil voor je gastvrijheid zullen al deze dieren zich tegoed doen aan de minder gewenste gasten in je tuin, zoals bladluizen en slakken. Als extraatje dragen hun uitwerpselen bij aan de vruchtbaarheid van je bodem.

 

Stap 4: Kies planten die passen bij de omstandigheden in je tuin

Organisch succes is al heel dichtbij als je kiest voor planten die passen bij de grondsoort en het klimaat in jouw tuin. Maak eens een rondje door de buurt en kijk welke planten het bij je buren goed doen en welke wilde planten er zoal groeien. Koop alleen topkwaliteit planten bij goede kwekers en tuincentra en laat de aanbiedingen van tuincentrum en supermarkt links liggen. Kweek je planten of groenten met een reputatie voor gevoeligheid voor bepaalde ziekte of plagen? Ga dan eens op zoek naar ziekteresistente soorten. Het kost misschien wat meer tijd, maar dan heb je wél wat!

 

Stap 5: Laat planten op hun natuurlijke manier groeien

Overbemest je planten niet, daardoor worden ze gevoeliger voor ziektes en plagen. Kunstbest is vanzelfsprekend uit den boze. Eigenlijk hebben planten aan compost en water meestal wel voldoende. Je kunt eventueel organische mest door de compost mengen en een aantal maanden laten liggen. Later kun je de bodem hiermee mulchen.
Haal zieke bladeren en bloemen weg om verdere verspreiding van het probleem te voorkomen. Is dit niet voldoende? Gebruik dan alleen organische bestrijdingsmiddelen, zoals spuitzwavel. Je kunt deze meestal wel in het tuincentrum vinden.
Er zijn planten die het samen beter doen dan ieder apart. Zo geven bepaalde planten (zoals peulvruchten) voedingsstoffen aan de bodem af waar andere weer enorm van profiteren. Andere ruiken zo heftig dat schadelijke insecten ver uit de buurt blijven. Denk aan afrikaantjes en de uitenfamilie. Een hemerocallis bijvoorbeeld, verjaagt luizen uit je rozenplanten. Andere planten lokken weer bestuivende insecten waar hun buren weer van profiteren.

 

Stap 6: Los problemen op een organische manier op

De beste manier om je van onkruid te ontdoen, is regelmatig wieden en daarbij zo veel mogelijk wortel te verwijderen. Kale grond kun je onkruidvrij houden door flink te mulchen of door er landbouwplastic (niet helemaal organisch maar altijd nog beter dan sproeien met gif, toch!) overheen te leggen. Mulchen helpt ook het vocht in de grond vast te houden, zodat je minder hoeft te sproeien.
Barrières zijn een goede manier om ongewenste bezoekers tegen te houden. Denk aan netten tegen vogels, kippengaas tegen konijnen en muizen, koper of water tegen slakken en vitrage tegen koolvlieg. Water met zeep maakt planten glibberig en minder toegankelijk voor bladluizen.
Problemen met ongedierte in je kas kun je vaak oplossen met bestrijdingsdiertjes als nematoden en sluipwespen. Je kunt deze kopen via internet en soms ook via het tuincentrum.